Τι είναι τα λεμφώματα non-Hodgkin
Ο όρος λέμφωμα non-Hodgkin αντιπροσωπεύει διάφορους κακοήθεις καρκίνους του λεμφικού συστήματος και συχνά αποκαλείται επίσης "κακοήθες λέμφωμα", που σημαίνει "κακοήθης όγκος λεμφαδένων". Τα λεμφώματα Non-Hodgkin προέρχονται από κύτταρα του λεμφικού συστήματος και αναπτύσσονται όταν το γενετικό υλικό των κυττάρων του λεμφικού συστήματος (λεμφοκύτταρα) μεταβάλλεται. Τα Β λεμφοκύτταρα είναι υπεύθυνα για αυτή την αλλαγή στο 90 τοις εκατό όλων των περιπτώσεων και τα Τ λεμφοκύτταρα στο 10 τοις εκατό όλων των περιπτώσεων. Δεδομένου ότι ο λεμφικός ιστός βρίσκεται σε όλο το ανθρώπινο σώμα, η νόσος μη Χότζκιν λέμφωμα δεν περιορίζεται τοπικά. Αν και οι λεμφαδένες προσβάλλονται συχνότερα από το μέσο όρο, ο καρκίνος μπορεί επίσης να προσβάλει τους πνεύμονες, το ήπαρ, το μυελό των οστών ή το σπλήνα, ιδίως σε προχωρημένα στάδια. Σε αντίθεση με άλλους τύπους καρκίνου, τα μη-Hodgkin λεμφώματα εμφανίζονται σχετικά σπάνια. Κάθε χρόνο, περίπου 9.200 άνδρες με μέση ηλικία 70 ετών και περίπου 8.000 γυναίκες με μέση ηλικία 72 ετών αναπτύσσουν τη νόσο στη Γερμανία.
Τι είναι το λεμφικό σύστημα
Το λεμφικό σύστημα δεν είναι ένα ενιαίο όργανο, αλλά όλα τα λεμφικά κανάλια που κατανέμονται σε όλο το ανθρώπινο σώμα. Εκτός από τους λεμφαδένες, στα λεμφικά όργανα περιλαμβάνονται επίσης ο σπλήνας, ο λεμφικός ιστός στο γαστρεντερικό σωλήνα και στο λαιμό και ο θύμος αδένας. Επιπλέον, το ανοσοποιητικό σύστημα συνδέεται στενά με το λεμφικό σύστημα μέσω μιας ομάδας λευκών αιμοσφαιρίων (λεμφοκύτταρα), τα οποία έχουν ως κεντρικό καθήκον την ανοσολογική άμυνα. Οι γιατροί κάνουν διάκριση μεταξύ Β και Τ λεμφοκυττάρων, τα οποία παράγονται όλα από το μυελό των οστών. Παρόλο που οι δύο τύποι αναλαμβάνουν διαφορετικά καθήκοντα στην ανοσολογική άμυνα, συνεργάζονται στο πλαίσιο της ανοσολογικής άμυνας του ίδιου του οργανισμού.
Πώς αναπτύσσονται τα λεμφώματα non-Hodgkin
Οι γιατροί εξακολουθούν να μην μπορούν να εξηγήσουν πλήρως τα αίτια του λεμφώματος non-Hodgkin. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης λεμφώματος non-Hodgkin. Σε αυτές περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, οι αλλαγές στα χρωμοσώματα, οι οποίες επιτρέπουν την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το γεγονός ότι έχει επέλθει αλλαγή στο γενετικό υλικό. Αλλά η έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες, η έκθεση σε ραδιενεργή ακτινοβολία, τα προβλήματα του ανοσοποιητικού συστήματος, το κάπνισμα, η ηλικία και οι όψιμες επιπτώσεις ορισμένων ιογενών λοιμώξεων μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη λεμφωμάτων μη-Hodgkin.
Ποιος έχει αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξει λέμφωμα non-Hodgkin
Ειδικά οι ασθενείς με HIV έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν λέμφωμα non-Hodgkin λόγω του εξασθενημένου ανοσοποιητικού τους συστήματος. Ο κίνδυνος προσβολής από τη νόσο αυξάνεται όμως και στους λήπτες οργάνων λόγω της χρήσης ιδιαίτερα ισχυρών ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Για άλλες ομάδες ατόμων, δεν μπορούν μέχρι στιγμής να καθοριστούν συγκεκριμένες ομάδες κινδύνου, και για το λόγο αυτό δεν μπορούν να ληφθούν συγκεκριμένα προληπτικά μέτρα.
Ποια είναι τα συμπτώματα του λεμφώματος non-Hodgkin
Παρόμοια με άλλους τύπους καρκίνου, το λέμφωμα non-Hodgkin δεν προκαλεί αρχικά συγκεκριμένα συμπτώματα που να μπορούν να αποδοθούν αποκλειστικά στη νόσο. Συχνά, στην αρχή της νόσου, υπάρχει μόνο ένα ανώδυνο πρήξιμο των λεμφαδένων, αν και αυτό μπορεί επίσης να είναι σημάδι μιας μολυσματικής νόσου. Ωστόσο, πολλοί πάσχοντες παραπονιούνται για τα ακόλουθα συμπτώματα που μοιάζουν με κρυολόγημα, τα οποία είναι ενδεικτικά του λεμφώματος Non-Hodgkin, αλλά μπορεί να έχουν και άλλες εξηγήσεις:
- Απώλεια της όρεξης
- Ανεπιθύμητη απώλεια βάρους
- ατονία, ωχρότητα, κόπωση
- Κνησμός
- Νυχτερινές εφιδρώσεις, πυρετός
Πώς αντιμετωπίζονται τα λεμφώματα non-Hodgkin
Η θεραπεία εξαρτάται πάντα από το στάδιο του καρκίνου, αλλά και από την εξάπλωση του όγκου και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Κατά κανόνα, για το λέμφωμα non-Hodgkin διατίθενται οι ακόλουθες θεραπευτικές επιλογές. Η χειρουργική επέμβαση γενικά αποκλείεται επειδή το λέμφωμα non-Hodgkin είναι συστηματική νόσος. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζει ολόκληρο το σώμα και επομένως επιτρέπει την αφαίρεση μόνο μεμονωμένων λεμφαδένων.
- Χημειοθεραπεία: μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για λεμφώματα υψηλής κακοήθειας, ακόμη και σε προχωρημένο στάδιο του καρκίνου
- Ακτινοθεραπεία: μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αργά αναπτυσσόμενα λεμφώματα χαμηλής κακοήθειας σε πρώιμο στάδιο του καρκίνου
- Θεραπεία με αντισώματα: η χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων είναι κατάλληλη μόνο για ορισμένους τύπους λεμφώματος non-Hodgkin
- Αναστολείς σημάτων: πρόκειται για ορισμένα φάρμακα σε μορφή δισκίων που απενεργοποιούν ορισμένα σήματα ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων και έτσι εμποδίζουν τα λεμφοκύτταρα να συνεχίσουν να αναπτύσσονται ανεμπόδιστα.
- Μεταμόσχευση μυελού των οστών: χρησιμοποιείται συνήθως μετά από τη λεγόμενη χημειοθεραπεία υψηλών δόσεων, καθώς έχει καταστραφεί το σύστημα σχηματισμού αίματος στο μυελό των οστών. Για να σταθεροποιηθεί και πάλι αυτό, λαμβάνεται αίμα ή μυελός των οστών από τον ασθενή πριν από την έναρξη της χημειοθεραπείας υψηλής δόσης και μεταφέρεται ξανά μετά τη θεραπεία με αυτόλογη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων αίματος ή μυελού των οστών.
Ποια είναι η μετεγχειρητική φροντίδα μετά το λέμφωμα non-Hodgkin
Η ιατρική παρακολούθηση μετά τη θεραπεία του καρκίνου αποσκοπεί στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της υποτροπής της νόσου σε πρώιμο στάδιο. Επιπλέον, θα πρέπει επίσης να ανιχνεύονται συνοδά νοσήματα, τα οποία μπορεί να έχουν αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα της χημειοθεραπείας, για παράδειγμα. Οι τακτικές εξετάσεις παρακολούθησης πραγματοποιούνται κάθε τρεις μήνες μετά το πρώτο έτος της θεραπείας και θα πρέπει επίσης να παρακολουθούνται από όλους τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνιο λέμφωμα.