Τι είναι το νευριλήμωμα

Το νευρίλεμωμα, που ονομάζεται επίσης σβάννωμα, είναι ένας καλοήθης ενθυλακωμένος όγκος του περιφερικού νευρικού συστήματος. Είναι ο πιο κοινός τύπος όγκου των περιφερικών νεύρων και, μαζί με τα νευροϊνώματα, αντιπροσωπεύει περίπου το 65% όλων των νευρογενών όγκων. Ένα νευριλεμύωμα είναι μάλλον αργό στην ανάπτυξή του και προέρχεται από τα κύτταρα Schwann του λεγόμενου νευροεκτοδερμικού νευριλεμύου. Σε λιγότερο από το ένα τοις εκατό όλων των περιπτώσεων, ένα νευριλέμωμα μπορεί να εκφυλιστεί και να γίνει κακοήθης. Ο μέσος αριθμός νευριλεμωμάτων αναπτύσσεται μεταξύ των ηλικιών 20 και 50 ετών, αλλά κατ' αρχήν μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα.

Πώς αναπτύσσεται ένα νευριλήμωμα

Ένα νευριλεμύωμα αναπτύσσεται από κύτταρα Schwann. Πρόκειται για τα λεγόμενα γλοιακά κύτταρα που αναπτύσσονται σπειροειδώς γύρω από τη διαδικασία των νευρικών κυττάρων. Τα κύτταρα Schwann δημιουργούν ένα ηλεκτρονικό μονωτικό στρώμα που αυξάνει την ταχύτητα μετάδοσης του σήματος. Ένα νευριλεμύωμα επηρεάζει τη λειτουργία του προσβεβλημένου νεύρου.

Πού εμφανίζονται τα νευριλεμώματα

Τα νευριλεμώματα σχηματίζονται κατά προτίμηση στα περιφερικά νεύρα της περιοχής της κεφαλής και του λαιμού και στους εκτείνοντες (μυϊκή ομάδα) των άκρων. Περίπου το 3 τοις εκατό όλων των νευριλεμωμάτων εμφανίζονται στην οφθαλμική κόγχη (orbita). Ωστόσο, είναι επίσης δυνατό να προέρχονται από το δέρμα, τα νωτιαία νεύρα ή τα κρανιακά νεύρα. Εάν επηρεάζεται ιδίως το 8ο κρανιακό νεύρο, οι γιατροί το αποκαλούν ακουστικό νεύρωμα. Σε γενικές γραμμές, μπορεί να ειπωθεί ότι τα νευριλεμώματα προσβάλλουν όλο και περισσότερο τα αισθητικά νεύρα, αλλά σπανιότερα μπορούν επίσης να προσβάλλουν τα κινητικά και τα αυτόνομα νεύρα. Εάν δεν εμφανιστούν ως νευροϊνωμάτωση, τα νευριλεμώματα είναι συνήθως μονήρη και αναπτύσσονται με την πάροδο των ετών. Σε πολλές περιπτώσεις, συμπεριφέρονται ασυμπτωματικά έως ότου επιτευχθεί ένα ορισμένο μέγεθος όγκου.

Ποια είναι τα συμπτώματα ενός νευριλεμφώματος

Τα συμπτώματα ενός νευρολεμφώματος μπορεί να ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με τη θέση του όγκου. Ωστόσο, ένα τυπικό σύμπτωμα ενός νευριλεμύματος είναι η προεξοχή του ενός ή και των δύο ματιών από την οφθαλμική κόγχη (expohthalmus). Επιπλέον, οι όγκοι μπορούν να προκαλέσουν σχηματισμό κύστεων, αιμορραγίες και/ή ασβεστοποιήσεις λόγω των στενά διατεταγμένων κυττάρων Schwann (παλίνδρομη μορφή). Επιπλέον, ανάλογα με το μέγεθος του όγκου, υπάρχει αυξημένος πόνος ή/και απώλεια νεύρων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το νεύρο, από τα κύτταρα Schwann του οποίου έχει αναπτυχθεί το νευρίλεμωμα, μπορεί να μην είναι πλέον σε θέση να λειτουργήσει. Το αποτέλεσμα είναι τα συμπτώματα παράλυσης. Είναι σύνηθες τα συμπτώματα ενός νευρολεμφώματος να εκδηλώνονται με την πάροδο του χρόνου και να αυξάνονται σε ένταση, ανάλογα με το μέγεθος του όγκου.

Σε ποιες επιπλοκές μπορεί να οδηγήσει ένα νευριλήμωμα

Ενώ τα μικρότερα νευριλεμώματα είναι συχνά ασυμπτωματικά, τα μεγαλύτερα νευριλεμώματα μπορούν να μετατοπίσουν γειτονικά νεύρα και έτσι να προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Για παράδειγμα, ένα νευρίλεμωμα της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προκαλέσει χρόνιο πόνο στην πλάτη, αν είναι αρκετά μεγάλο, ο οποίος μπορεί να ακτινοβολεί ακόμη και στα πόδια. Εάν ο όγκος συνεχίσει να αναπτύσσεται, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μυϊκή αδυναμία του προσβεβλημένου νεύρου. Μακροχρόνιος πόνος, αλλά και αισθητηριακές διαταραχές μπορεί να είναι το αποτέλεσμα.

Εάν, από την άλλη πλευρά, ο όγκος βρίσκεται στο σπονδυλικό σωλήνα, μπορεί να προκληθεί παραπληγία, επειδή ο στενός χώρος μπορεί να οδηγήσει σε μετατόπιση των γειτονικών νεύρων και σε απώλεια της λειτουργίας. Τα νευριλεμώματα στα δάχτυλα ή το χέρι μπορεί να προκαλέσουν μυρμήγκιασμα ή/και μούδιασμα λόγω συμπίεσης των παρακείμενων νεύρων. Τα νευριλεμώματα που επηρεάζουν τα ακουστικά νεύρα μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια ακοής, κώφωση, ζάλη ή/και εμβοές.

Δεδομένου ότι το νευριλεμύωμα είναι όγκος, τα συμπτώματα που περιγράφονται εδώ θα πρέπει να διευκρινιστούν από γιατρό το συντομότερο δυνατό. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο εάν η κινητικότητα είναι περιορισμένη και εμφανίζονται γενικές διαταραχές του οργανισμού.

Πώς διαγιγνώσκεται ένα νευριλήμωμα

Με βάση τα συμπτώματα, οι νευρολόγοι είναι συνήθως ήδη σε θέση να εκτιμήσουν ποιες είναι οι αιτίες των νευρικών ενοχλήσεων. Οι συνήθεις διαγνωστικές απεικονιστικές μέθοδοι, όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI), μπορούν να κάνουν τον όγκο ορατό. Εάν ο όγκος είναι ακόμη σχετικά μικρός και ασυμπτωματικός, δεν είναι πάντα δυνατόν να εντοπιστεί με διαγνωστική απεικόνιση.

Πώς αντιμετωπίζεται ένα νευριλήμωμα

Ένα νευριλεμύωμα δεν απαιτεί πάντα άμεση θεραπεία. Επειδή η νόσος είναι ένας μάλλον αργά αναπτυσσόμενος, καλοήθης όγκος, μπορεί να παρατηρηθεί αρχικά μόνο αν είναι ασυμπτωματικός. Ανάλογα με τη θέση του όγκου, είναι γενικά δυνατή η χειρουργική αφαίρεση του νευριλεμύματος. Από τη μία πλευρά, αυτό μπορεί να αποτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη του όγκου, αλλά από την άλλη μπορεί επίσης να εξουδετερώσει τα συμπτώματα του νευριλεμύματος.

Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, μπορεί επίσης να χρειαστεί να αφαιρεθεί το τμήμα του νεύρου που έχει προσβληθεί από τον όγκο. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό τα συμπτώματα να συνεχίσουν να υφίστανται και μετά την επέμβαση λόγω της έλλειψης της νευρικής δομής.

Εκτός από τη χειρουργική επέμβαση, η θεραπεία με ακτινοθεραπεία είναι επίσης μια πιθανότητα. Στην περίπτωση αυτή, η μεμονωμένη ακτινοβολία δρα στον προσβεβλημένο ιστό και θα πρέπει να οδηγήσει στην καταστροφή του όγκου. Η διάρκεια της θεραπείας, αλλά και η δόση της ακτινοβολίας, εξαρτάται πάντα από τον εκάστοτε όγκο.

Ποια είναι η πρόγνωση για ένα νευριλήμωμα

Τα νευριλεμώματα είναι καλοήθεις όγκοι, γι' αυτό και η πρόγνωση είναι μάλλον καλή. Πολλά νευριλεμώματα, ακόμη και μεγαλύτεροι και πιο προχωρημένοι όγκοι, μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά χωρίς προβλήματα. Σε μικρό αριθμό περιπτώσεων μπορεί να εμφανιστούν οι επιπλοκές που περιγράφονται παραπάνω. Οι διαταραχές της ακοής είναι ιδιαίτερα συχνές. Διαταραχές του αιθουσαίου νεύρου, από την άλλη πλευρά, εμφανίζονται πιο σπάνια. Εάν το νευριλήμωμα μπορούσε να αφαιρεθεί πλήρως χειρουργικά, συνήθως δεν σχηματίζεται ξανά. Ωστόσο, εάν το νευριλήμωμα δεν αφαιρεθεί πλήρως, μπορεί να υποτροπιάσει.