Τι είναι οι οδοντογενείς όγκοι

Οι οδοντογενείς όγκοι είναι σπάνια νεοπλάσματα του αρθρικού χόνδρου και των οστών. Σχηματίζονται κυρίως από εμβρυϊκά υπολείμματα των ιστών που συμμετέχουν στο σχηματισμό των δοντιών (οδοντογενείς) και σχηματίζονται αποκλειστικά στα οστά των γνάθων ή στον ελεύθερα κινούμενο στοματικό βλεννογόνο (κυψελιδικός βλεννογόνος). Οι περισσότεροι οδοντογενείς όγκοι είναι καλοήθεις (bengine) νεοπλασίες. Περιστασιακά, ωστόσο, μπορεί να αναπτυχθούν κακοήθεις όγκοι, όπως σαρκώματα ή καρκινώματα, οι οποίοι έχουν οδοντογενή προέλευση. Στο 90 τοις εκατό όλων των περιπτώσεων, οι οδοντογενείς όγκοι αναπτύσσονται μεταξύ των ηλικιών 6 και 20 ετών.

Ποιες μορφές οδοντογενών όγκων διακρίνονται

Οι οδοντογενείς όγκοι μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής:

• χαμαρωματοειδείς όγκοι: περιλαμβάνει όγκους που μοιάζουν με όγκους, καλοήθεις ιστικές μεταβολές. Σχηματίζονται από διασκορπισμένο ή ελαττωματικό βλαστικό ιστό.
• μη νεοπλασματικές αλλαγές: περιλαμβάνει μη φυσιολογικές κυτταρικές αλλαγές.
• μεταστατικά κακοήθη νεοπλάσματα: περιλαμβάνει τα κακοήθη νεοπλάσματα που σχηματίζουν μεταστάσεις.

Ποιοι τύποι καλοήθων νεοπλασιών των οδοντογενών όγκων υπάρχουν

Οι καλοήθεις νεοπλασίες των οδοντογενών όγκων μπορεί να είναι μακροσκοπικά σαφώς καθορισμένες και να παρουσιάζουν τοπικά μετατοπισμένη ανάπτυξη. Οι καλοήθεις μορφές όγκου μπορούν συνήθως να αφαιρεθούν χωρίς να καταστραφεί η γύρω περιοχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν λειτουργικοί περιορισμοί για τους οποίους πρέπει να ανησυχείτε. Οι γιατροί διακρίνουν μεταξύ της λεγόμενης εκρίζωσης, δηλαδή της πλήρους χειρουργικής αφαίρεσης του όγκου, και της εκτομής, δηλαδή της αποκοπής του όγκου από τον προσβεβλημένο ιστό.

• Αμπελοβλάστωμα:Η κλασική μορφή του αμπελοβλαστώματος εμφανίζεται εντός του οστού (ενδοοστικά), εξαπλώνεται στις γειτονικές δομές και έχει καταστροφική επίδραση σε αυτές. Οι πιο σπάνια εμφανιζόμενες παραλλαγές του αμοιλοβλαστώματος περιλαμβάνουν το μονοκυστικό αμοιλοβλάστωμα, το περιφερικό αμοιλοβλάστωμα (που ονομάζεται επίσης εξωοστεϊκό αμοιλοβλάστωμα των μαλακών μορίων) και το δεσμοπλαστικό αμοιλοβλάστωμα. Περίπου το 20% όλων των οδοντογενών όγκων είναι αμελοβλαστώματα, τα οποία συνήθως εμφανίζονται μεταξύ των ηλικιών 30 και 50 ετών.
• Αμπελοβλαστικό ίνωμα:Πρόκειται για μια σπάνια, καλοήθη μορφή όγκου που συχνά εμφανίζεται με ένα αφυδατωμένο δόντι.
• Αδενοματοειδής οδοντογενής όγκος (ΑΟΤ) (ονομάζεται επίσης αδενοαμπελοβλάστωμα):Πρόκειται επίσης για μια καλοήθη μορφή όγκου, η οποία εμφανίζεται λόγω ελαττωματικά διαφοροποιημένου ή διάσπαρτου γεννητικού ιστού (χαμαρτωματικός). Ο αδενοματοειδής οδοντογενής όγκος εμφανίζεται στο 58 έως 63% του συνόλου των περιπτώσεων στην περιοχή της Αφρικής και της Ασίας.
• Ινομύξωμα (ονομάζεται επίσης οδοντογενές μυξίωμα):εμφανίζεται σχετικά σπάνια.
• Ασβεστοποιητικός επιθηλιακός οδοντογενής όγκος (KEOT) (επίσης αποκαλούμενος όγκος Pindborg):είναι επίσης μια σπάνια μορφή όγκου.
• Ασβεστοποιούμενηοδοντογενετική κύστη (επίσης αποκαλούμενη κύστη Gorlin):εμφανίζεται σχετικά σπάνια, δηλαδή μόνο στο 2% όλων των οδοντογενετικών όγκων, και σχηματίζεται ως κύστη.
• Οδοντώματα:συνήθως σχηματίζονται κοντά σε ένα διατηρημένο δόντι. Οι γιατροί διακρίνουν δύο τύπους: ένα σύνθετο οδόντωμα και ένα σύνθετο οδόντωμα. Ενώ ένα σύνθετο οδόντωμα περιέχει όλους τους ιστούς που σχηματίζουν δόντια αναμεμειγμένους μαζί, ένα σύνθετο οδόντωμα αποτελείται από τους μικρότερους υποτυπώδεις οδοντικούς σχηματισμούς. Τα οδοντώματα είναι από τους πιο κοινούς οδοντογενείς όγκους και αντιπροσωπεύουν περίπου το 73% του συνόλου των αμαρτωμάτων στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη.
• Οδοντογενές ίνωμα:εμφανίζεται σπάνια και μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες μορφολογικές παραλλαγές.
• καλοήθες τσιμεντοβλάστωμα (επίσης αποκαλούμενο αληθινό τσιμέντωμα):εμφανίζεται επίσης σπάνια και σχηματίζεται από τα κύτταρα που σχηματίζουν το τσιμέντο του δοντιού.

Ποιοι τύποι κακοήθων νεοπλασιών των οδοντογενών όγκων υπάρχουν

Τα κακοήθη νεοπλάσματα των οδοντογενών όγκων διηθούν τις γειτονικές δομές και αναπτύσσονται με τοπικά καταστροφικό τρόπο. Επιπλέον, τείνουν να δίνουν μεταστάσεις και συχνά υποτροπιάζουν (υποτροπή).

• Οδοντογενές καρκίνωμα: εμφανίζεται πολύ σπάνια και είναι δύσκολο να διαφοροποιηθεί.
• Οδοντογενέςσάρκωμα: είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Ποια συμπτώματα προκαλεί ένας οδοντογενής όγκος

Οι οδοντογενετικοί όγκοι συνήθως συμπεριφέρονται ασυμπτωματικά, επειδή επίσης αναπτύσσονται μάλλον αργά. Ωστόσο, εάν πρόκειται για μια μορφή όγκου με έντονη ανάπτυξη, μπορεί να προκύψει διόγκωση, αλλαγή των δοντιών, απορρόφηση της ρίζας των δοντιών, καθώς και χαλάρωση των δοντιών και αυξανόμενη πίεση στο κάτω γναθικό νεύρο και συναφείς αισθητικές διαταραχές.

Πώς διαγιγνώσκεται ένας οδοντογενής όγκος

Δεδομένου ότι οι οδοντογενείς όγκοι συνήθως δεν προκαλούν κανένα παράπονο, συχνά διαγιγνώσκονται ως τυχαίο εύρημα, για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ενός ελέγχου. Ένας οδοντογενής όγκος μπορεί να απεικονιστεί με τις συνήθεις απεικονιστικές μεθόδους. Για να τεθεί οριστική διάγνωση, απαιτείται ιστολογική εξέταση του καρκινικού ιστού.

Πώς αντιμετωπίζεται ένας οδοντογενής όγκος

Κατά κανόνα, γίνεται προσπάθεια χειρουργικής αφαίρεσης του οδοντογενούς όγκου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η ανακατασκευή του οστού στην πληγείσα περιοχή. Δεδομένου ότι ένας οδοντογενής όγκος τείνει να σχηματίζεται εκ νέου (υποτροπή), ο όγκος πρέπει να αφαιρείται σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη περιοχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι αναπόφευκτη η αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος της γνάθου (εκτομή)

Για την αποκατάσταση της γνάθου, συνήθως γίνεται πρώτα μια προσωρινή αποκατάσταση, για παράδειγμα με μια πλάκα γέφυρας (πλάκα τιτανίου). Αργότερα, αυτή η πλάκα τιτανίου αφαιρείται και το ελαττωματικό οστό της γνάθου ανακατασκευάζεται με αυτόλογο οστικό μόσχευμα. Για την παραγωγή του αυτόλογου οστικού μοσχεύματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν οστικά μοσχεύματα με μικροχειρουργική αναστόμωση. Αυτά μπορεί να προέρχονται από τη λαγόνια ακρολοφία ή την περόνη, για παράδειγμα.

Ποια είναι η πρόγνωση για έναν οδοντογενή όγκο

Η πρόγνωση ενός οδοντογενούς όγκου εξαρτάται πάντα από το στάδιο της νόσου κατά τη στιγμή της διάγνωσης, αλλά και από το αν ο όγκος είναι καλοήθης ή κακοήθης. Επιπλέον, ο τύπος του οδοντογενούς όγκου είναι καθοριστικός. Γενικά, οι οδοντογενείς όγκοι τείνουν να σχηματίζονται ξανά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα (υποτροπές). Προκειμένου να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί ένας πιθανός όγκος σε πρώιμο στάδιο, ο ασθενής θα πρέπει να κάνει τακτικές εξετάσεις ακόμη και μετά την επιτυχή θεραπεία.