Dni znów stają się krótsze, bardziej wilgotne i szare. W związku z taką pogodą wiele osób cierpi z powodu obniżonego nastroju. Depresja zimowa jest częstym tematem, szczególnie w zimnych porach roku. Jak rozpoznać depresję sezonową i jakie opcje leczenia są dostępne?

Czym jest depresja zimowa - a czym nie jest

W dzisiejszych czasach depresja jest na ustach wszystkich. Coraz więcej osób cierpi z powodu objawów takiego ponurego nastroju. Przyczyny często tkwią w równowadze serotoninowej organizmu. Serotonina funkcjonuje jako substancja przekaźnikowa wytwarzana w mózgu. Tryptofan jest do tego niezbędny. Ten aminokwas jest w stanie przekroczyć tak zwaną "barierę krew-mózg", a tym samym stymulować tworzenie serotoniny.

Substancja przekaźnikowa zapewnia przede wszystkim, że ludzie czują się szczęśliwi i zadowoleni, przekazując sygnały do odpowiednich komórek nerwowych. Ponadto serotonina jest współodpowiedzialna za równowagę układu hormonalnego. Ponieważ ta substancja przekaźnikowa promuje uczucie szczęścia, odgrywa istotną rolę w depresji. Jeśli w ciemnej porze roku w organizmie jest zbyt mało serotoniny, sprzyja to uwalnianiu "hormonu snu". Hormon melatoniny sprawia, że jesteśmy ospali, zmęczeni i apatyczni.

W prawdziwej depresji zimowej brakuje więc serotoniny, a jednocześnie w organizmie krąży zbyt dużo melatoniny. Główną przyczyną jest brak światła w zimie. W tym miejscu depresja sezonowa różni się od prawdziwej depresji, która jest ostra przez cały rok i nie jest bezpośrednio wymuszona przez światło. Podobnie "depresja z niedoboru światła" różni się od tak zwanego "zimowego bluesa", czysto depresyjnego nastroju. Ta druga forma również charakteryzuje się niskim napędem i złym nastrojem. Jest to jednak tylko faza, która mija stosunkowo szybko. Z drugiej strony depresja zimowa zaczyna się jesienią i zwykle kończy się wiosną, kiedy dni stają się dłuższe i jaśniejsze.

Jak rozpoznać depresję zimową

Prawdziwa depresja zimowa łączy w sobie objawy fizyczne i emocjonalne. Objawy są dość zróżnicowane i nie wszystkie muszą wystąpić w tym samym czasie. Niemniej jednak wskazane jest skonsultowanie się z lekarzem, gdy tylko podejrzewasz, że cierpisz na taką depresję.

Psychologiczne objawy depresji spowodowanej niedoborem światła to w szczególności lęk przed przyszłością, niski poziom motywacji, ogólne napięcie i zmienny nastrój. Zasadniczo dominuje nastrój depresyjny. Osoby dotknięte tą chorobą odczuwają niewielką radość lub nie odczuwają jej wcale. Ponadto w wielu przypadkach występuje poczucie beznadziejności. Z kolei wiele osób cierpi na bóle głowy, napady potliwości lub apetyt na wysokokaloryczne pokarmy zawierające prekursor tryptofanu (np. czekoladę, banany itp.).

Jak leczyć depresję zimą

Szczególnie zalecane jest codzienne spędzanie czasu na świeżym powietrzu, najlepiej w porze lunchu. Nawet zimą, gdy niebo jest zachmurzone, to właśnie wtedy do siatkówki oka dociera najwięcej naturalnego światła słonecznego. Jeśli robisz to regularnie, pomagasz swojemu ciału uzyskać wystarczającą ilość światła, a tym samym zwiększyć produkcję serotoniny.

Jeśli jednak istnieje podejrzenie, że choroba jest obecna od dłuższego czasu i postępuje, warto udać się do lekarza. Po przeprowadzeniu wywiadu (anamneza) lekarz określi możliwą terapię - pod warunkiem, że jest to prawdziwa depresja zimowa. Leczenie zależy głównie od przyczyny i nasilenia depresji. Zasadniczo istnieją trzy opcje terapii:

- terapia światłem
- leki
- psychoterapia

Zazwyczaj leczenie lampami jest pierwszym wyborem. Pacjent jest regularnie wystawiany na działanie jasnego światła. W międzyczasie wyspecjalizowany handel oferuje odpowiednie lampy światła dziennego, dzięki czemu można zrekompensować brak światła.

Ponadto, specjalne leki (np. selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny) są odpowiednie do leczenia depresji zimowej. Leki te zapewniają wzrost stężenia "hormonów szczęścia" i lepsze przekazywanie sygnałów.

Leczenie psychoterapią jest szczególnie wskazane w ciężkich przypadkach. W połączeniu z odpowiednimi lekami (antydepresantami) zazwyczaj możliwe jest poprawienie samopoczucia i przezwyciężenie depresji zimowej.