Co to jest oponiak?

Oponiak (lub oponiak) to guz, który powstaje w oponach mózgowych i zwykle jest łagodny. Chociaż guz nie wrasta w tkankę mózgową, stopniowo ją wypiera. Ponieważ oponiaki rosną dość wolno, zwykle można je łatwo usunąć chirurgicznie. Oponiaki są najczęstszym rodzajem guzów w ośrodkowym układzie nerwowym. Prawdopodobieństwo rozwoju oponiaka wzrasta wraz z wiekiem, a prawdopodobieństwo jego wystąpienia u kobiet jest około dwukrotnie wyższe niż u mężczyzn.

Jak rozwija się oponiak?

Oponiak rozwija się w oponach mózgowych lub rdzeniu kręgowym. Jeśli opony ulegną degeneracji, może rozwinąć się oponiak. Lekarze wciąż nie są pewni dokładnych przyczyn degeneracji komórek. Zakładają jednak, że do powstania oponiaka mogą przyczynić się predyspozycje genetyczne, a także promieniowanie jonizujące. Oponiak stopniowo wypiera mózg, ale nie wrasta bezpośrednio do mózgu.

Jakie są różne rodzaje oponiaków?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rozróżnia następujące trzy stopnie oponiaka:

• Stopień I: prosty, niezłośliwy (łagodny) oponiak, który jest najczęstszy z udziałem od 85 do 74 procent i występuje trzy razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Ponieważ prosty oponiak może być często całkowicie usunięty chirurgicznie, jego rokowanie jest dobre.
• Stopień II: nietypowy oponiak, który występuje od 23 do 10 procent wszystkich przypadków i dotyka mężczyzn średnio częściej niż kobiety. Ponieważ nietypowy oponiak rośnie bardziej i może nawracać nawet po operacji (nawrót), ten typ guza musi być często kontrolowany.
• Stopień III: oponiak anaplastyczny lub złośliwy (malignant), który rozwija się od 4 do 2 procent wszystkich przypadków, ale występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Oponiak anaplastyczny może dawać przerzuty, a tym samym wpływać na inne struktury narządów.

Jakie objawy wywołuje oponiak?

Konkretne objawy oponiaka zależą od lokalizacji i wielkości guza. Ponieważ oponiaki zwykle rosną dość wolno, przez pewien czas nie powodują prawie żadnych objawów. Dopiero gdy wywołują objawy, ponieważ naciskają na otaczające struktury, mogą powodować niespecyficzne objawy, takie jak bóle głowy, zawroty głowy aż do paraliżu, drgawki i / lub utrata węchu. W takich przypadkach oponiak musi być pilnie leczony.

Ponadto oponiaki mogą powodować następujące niespecyficzne objawy:

• Wymioty,
• Zaburzenia widzenia, którym może towarzyszyć paraliż mięśni oka,
• Zaburzenia oddychania, czucia i/lub świadomości,
• Wzrost ciśnienia krwi z jednoczesnym spadkiem częstości akcji serca,
• Dyskomfort podczas korzystania z toalety.

Jak diagnozuje się oponiaka?

Ponieważ oponiaki często rosną bezobjawowo, zwykle wykrywa się je przypadkowo podczas badania tomografii komputerowej (CT) lub rezonansu magnetycznego (MRI). W przypadku podejrzenia oponiaka neurolog może również wykonać angiografię. Jest to badanie radiologiczne, które pokazuje, które naczynia krwionośne zostały przemieszczone lub ściśnięte przez guz oraz które naczynia krwionośne zaopatrują guz.

Alternatywnie, spektroskopia rezonansu magnetycznego (MRS) lub pomiar przepływu krwi w mózgu mogą pomóc w określeniu dokładnej lokalizacji guza. Ponadto można wykonać biopsję w celu potwierdzenia rozpoznania konkretnego oponiaka.

Jak leczy się oponiaka?

Przede wszystkim neurolog spróbuje całkowicie usunąć chirurgicznie oponiaka, w tym sąsiednie opony mózgowe i kość dotkniętą guzem. Jednocześnie neurolog musi upewnić się, że otaczające struktury są oszczędzone w jak największym stopniu, dlatego operacja jest szczegółowo planowana przed interwencją. Oprócz dokładnej lokalizacji guza ważne jest również znalezienie punktu dostępu do chirurgicznego usunięcia oponiaka.

Ponieważ całkowite usunięcie oponiaka nie zawsze jest możliwe, na przykład ze względu na lokalizację w delikatnych strukturach naczyniowo-nerwowych, alternatywą może być leczenie radioterapeutyczne lub radiochirurgiczne. Ogólnie rzecz biorąc, oponiak w okolicy bocznej kopuły czaszki może być zwykle łatwiej usunięty chirurgicznie niż oponiak u podstawy czaszki lub w linii środkowej.

Jeśli guz jest mały i/lub bezobjawowy, możliwe może być jego początkowe monitorowanie w regularnych odstępach czasu za pomocą tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Opieka po leczeniu oponiaka

Zasadniczo po operacji oponiaka zalecane jest leczenie rehabilitacyjne, które może odbywać się w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych. Jeśli jest to łagodny guz, który można usunąć chirurgicznie, lekarze zazwyczaj zlecają rehabilitację neurologiczną. Z kolei po usunięciu złośliwego oponiaka, oprócz rehabilitacji neurologicznej, możliwa jest także rehabilitacja onkologiczna.

Podczas gdy rehabilitacja neurologiczna koncentruje się na upośledzeniach spowodowanych przez guza mózgu (takich jak trudności w funkcjonowaniu motorycznym, zaburzenia mowy lub równowagi), rehabilitacja onkologiczna ma na celu wzmocnienie pacjenta zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Alternatywnie, rehabilitacja neuroonkologiczna łączy oba podejścia.

Jakie są rokowania w przypadku oponiaka?

Oponiak zwykle rośnie bardzo powoli, więc guz często można usunąć chirurgicznie, w tym sąsiednie opony mózgowe i kości. Dotyczy to zwłaszcza oponiaków pierwszego stopnia. Oznacza to, że szanse na przeżycie są stosunkowo duże, ponieważ ryzyko nawrotu guza jest również raczej niskie.

W przypadku oponiaków drugiego stopnia (stopień II) istnieją łagodne przypadki, które są wolne od nawrotów w dłuższej perspektywie po udanej operacji. Mogą jednak występować również bardziej niekorzystne przypadki, które mają tendencję do częstych nawrotów pomimo wielokrotnego leczenia. Naukowcy próbują zatem zidentyfikować markery molekularne w badaniach, aby lepiej ocenić rokowanie po operacji i lepiej dostosować metody leczenia do pacjenta.

Jeśli jest to oponiak trzeciego stopnia, jego szanse na całkowite wyleczenie są raczej niskie. Jednak wskaźnik 5-letniego przeżycia po diagnozie wynosi 90%.