Elektromagnetische velden - EMV begrijpen

Handige hulpjes in het dagelijks leven

Waarschijnlijk heb jij, net als veel andere mensen, er niet eens bij stilgestaan dat je in je dagelijks leven talloze, verschillende elektronische apparaten gebruikt. Als je er goed over nadenkt, is het een heleboel: elektronische wekker, koffiezetapparaat, broodrooster, eierkoker, vaatwasser, fornuis, afzuigkap, wasmachine, droger, stofzuiger, verwarming, airconditioner, TV, computer en de mobiele telefoon mogen in geen geval vergeten worden. In lekentaal worden deze apparaten gevoed door elektriciteit uit het stopcontact, maar fysiek is het een onzichtbare combinatie van elektrische en magnetische energie. Zo worden onze dagelijkse apparaten bediend, en binnen een paar decennia hebben ze het dagelijks leven zoals we dat kennen veranderd, of beter gezegd verrijkt met hun voordelen.

WLAN, Internet & Co. versus gezondheid

Enige tijd geleden deden mobiel internet en WLAN hun intrede in ons leven en schudden waarschijnlijk ook jouw leven enorm op. Naast alle positieve aspecten moet ook kritiek toegestaan worden. Welke prijs moeten we betalen voor onze technische verworvenheden? Het staat buiten kijf dat elektrische apparaten ons enorm veel tijd en werk besparen, maar kan het gebruik ervan ook schadelijk zijn voor onze gezondheid? Al vele tientallen jaren discussiëren deskundigen en onderzoekers op controversiële wijze over de gevolgen van elektromagnetische velden. Sommigen uiten enorme zorgen over de gezondheid van de mens. In het algemeen moeten we ons echter onthouden van "kleinzielige praatjes", en daarom moet er eerst een basisbegrip van elektromagnetische velden (EMV) ontstaan. Om de negatieve effecten van mobiele radio EMV echt te begrijpen, hoe ze werken en de bijbehorende effecten op het milieu, moet je het volgende hoofdstuk zeer aandachtig lezen.

Wat wordt bedoeld met elektromagnetische velden?

Eenvoudig gezegd heeft elk elektromagnetisch veld zijn eigen individuele frequentie en bestaat het in veel verschillende vormen. Natuurkundig gezien wordt een frequentie gedefinieerd door het aantal golven dat binnen één seconde een bepaald punt passeert. De bijbehorende eenheid is genoemd naar de Duitse natuurkundige Heinrich Hertz, die leefde in de 19e eeuw, en wordt afgekort als Hz. Je hoort deze termen vaak als volgt aan elkaar gerelateerd:

• 1000 Hz is 1 kilohertz (Khz)
• 1 miljoen Hz is 1 megahertz (Mhz)
• 1 miljard Hz is gelijk aan 1 gigahertz (Ghz)

Natuurlijke en onnatuurlijke bronnen

Elektromagnetische velden kunnen worden opgewekt door een natuurlijke bron zoals bliksem of zonlicht, of door een kunstmatige bron zoals WLAN-routers, elektrische leidingen of magnetrons. Het spectrum kan variëren van zeer lage frequenties (extreem lage frequenties, afgekort: ELF; 3-300 Hertz) tot gammastraling met een frequentie van meer dan 1022 Hertz. In het algemeen kunnen EMV's worden verdeeld in twee basiscategorieën: niet-ioniserende en ioniserende straling. Een ioniserend elektromagnetisch veld heeft het vermogen om de structuur van een atoom te verstoren. Het is ook in staat een of meer elektronen uit dat atoom te verwijderen. Daardoor verandert het oorspronkelijk neutrale atoom in een positief geladen ion. Ionen kunnen vrije radicalen produceren, wat ze zeer gevaarlijk maakt. Vrije radicalen zijn, eenvoudig gezegd, geïoniseerde moleculen waarvan de zoektocht naar koppeling tot nu toe niet is geslaagd en die zich dus van hun lading kunnen ontdoen. Daardoor werken ze extreem tegen de streng geordende en beschaafde wereld van de biochemie in, en op cellen gedragen vrije radicalen zich als wandelende kruitvaten.

Het probleem van vrije radicalen

Over het algemeen vormen vrije radicalen geen gevaar voor de gezondheid van je lichaam. Men kan zelfs zeggen dat je er een bepaalde dosis van nodig hebt om gezond te blijven. Als er echter een overmaat wordt geproduceerd, kan dit een problematisch effect hebben. Vrije radicalen zijn in staat om je celmembranen, eiwitten, stamcellen en mitochondriën aan te vallen. Dit beschadigt je complexe en zeer precies gevormde moleculen zodanig dat ze je niet meer van nut kunnen zijn. Bovendien kan je genetisch materiaal beschadigd raken. Dit feit is wetenschappelijk bewezen en verklaart ook de noodzaak van het dragen van een loden cape tijdens een röntgenonderzoek. Deze beschermt je torso omdat directe bestraling van je organen om gezondheidsredenen moet worden vermeden.

Ioniserende en niet-ioniserende straling

Er zijn verschillende soorten ioniserende straling, waarvan de belangrijkste zijn: Neutronen van radioactieve elementen zoals uranium, alfadeeltjes, bètadeeltjes, röntgenstraling en gammastraling. Alfa- en betadeeltjes zijn eigenlijk ongevaarlijk omdat ze geneutraliseerd kunnen worden door een heel eenvoudige afscherming, zoals een vel papier of een aluminium plaat. Anders ligt het met neutronen van radioactieve elementen, die net als röntgen- en gammastralen zeer doordringend zijn en biologische schade kunnen veroorzaken. Niet-ioniserende straling heeft niet voldoende energie om ionen te produceren. Daarom is deze straling decennialang als veilig en biologisch ongevaarlijk beschouwd. Helaas zijn er nu nieuwe bevindingen. Het is mogelijk gebleken mechanismen aan te tonen waardoor niet-ioniserende straling schade kan toebrengen aan levende cellen.

De zes grootste bronnen van gevaar

Er liggen enorme gevaren op de loer in je huis! Maak je geen zorgen, niets absoluut bedreigends, maar gewone huishoudelijke apparaten die dienen als bronnen van niet per se gewenste straling. De volgende apparaten in je huis produceren het overgrote deel van de totale elektromagnetische straling waaraan je in je eigen vier muren nauwelijks kunt ontsnappen:

• Mobiele telefoons, laptops en tablet
• WLAN routers, draadloze telefoons (DECT)
• Magnetrons
• Bluetooth-apparaten, bijvoorbeeld koptelefoons, AirPods, fitnesstrackers, computertoetsenborden, muizen, printers, babyfoons, gehoorapparaten, luidsprekers, spelconsoles en controllers, apparaten met Amazon Echo of Alexa, alle apparaten met "kunstmatige intelligentie", in principe elk nieuw televisietoestel
• slimme meters voor elektriciteit, gas of water

Het is aan te raden een zekere afstand tot deze apparaten te bewaren, want houd altijd de vuistregel in gedachten: hoe dichter je bij de betreffende apparaten staat, hoe groter de blootstelling.

Hoe zit het precies met niet-ioniserende straling?

Het is inmiddels algemeen bekend dat niet-ioniserende straling, ook al is die van geringe omvang, niet als "veilig" kan worden aangemerkt, hoewel sommige deskundigen nog steeds het tegendeel beweren. Het is echter waar dat er ook ongevaarlijke vormen van niet-ioniserende straling zijn. Er is licht dat het menselijk oog kan waarnemen en infrarood licht. Beide behoren tot de groep van niet-ioniserende straling en bevorderen zelfs de gezondheid van de mens. Deskundigen zijn het erover eens dat deze vormen van licht een optimale gezondheidstoestand kunnen opwekken. Helaas zijn er steeds weer enorme pogingen gedaan om deze kennis te ondermijnen, of te verdraaien, of helemaal te verzwijgen. Er zijn zelfs luchtdichte bewijzen dat niet-ioniserende elektromagnetische velden toch zeer schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid.

.

Verschillende effecten op het genoom

Natuurlijk zul je je nu afvragen hoe het kan dat niet-ioniserende straling soms nuttig en soms schadelijk is? Dit klinkt op het eerste gezicht misschien erg tegenstrijdig, dus het is de moeite waard om dit nader te bekijken. Ioniserende straling dringt zonder veel weerstand door in de weefsels van je lichaam en genereert door chemische processen vrije radicalen. De ioniserende straling gaat door de celkern, waar een belangrijk deel van je DNA is opgeslagen, en kan die negatief beïnvloeden. Daglicht bevat echter ook ultraviolette straling, die dient ter bevordering van vitamine D. Deze vitamine zou bescherming bieden tegen bijvoorbeeld darm-, borst- of prostaatkanker. Bovendien bevordert zonlicht in het algemeen ons welzijn, zodat men zelfs in de donkere maanden naar de zonnebank gaat. UV-straling wordt zelfs gebruikt bij veel therapeutische behandelingen van ziekten. Kritisch en qua gezondheid is daarentegen een goede zonnebrand.